हळदीची लागवड कशी करावी, उत्पन्न किती, सर्व माहिती | Turmeric Farming Business Information In Marathi

Turmeric Farming Business Information In Marathi – हळद ही अशीच एक गोष्ट आहे जिची आपल्याला दैनंदिन जीवनात गरज असते. हळदीचा वापर अनेक गोष्टींमध्ये होतो. आपण स्वयंपाकासाठी ज्या मसाल्यांचा वापर करतो, त्यात हळद वापरली जाते. हळदीचा वापर आज बाजारात असलेल्या सौंदर्य उत्पादने आणि क्रीममध्ये देखील केला जातो. इतकंच नाही तर मित्रही आपल्याला दुखापत झाल्यास प्रथमोपचार म्हणून हळदीचा वापर करतात.
या कारणास्तव, आज हळदीला भारतासह जगभरात मोठी मागणी आहे. म्हणूनच आजच्या लेखात आपण हळदीची शेती कशी करू शकतो याबद्दल बोलणार आहोत. याद्वारे हळद लागवडीतून चांगले पैसे कसे कमवायचे हे कळेल.

Table of Contents

बाजारात हळदीला किती मागणी आहे | How much demand is there for turmeric in the market in marathi

आपण कोणताही व्यवसाय करत असताना बाजारात मागणी आहे की नाही हे आपण पाहतो. कोणताही व्यवसाय करण्यापूर्वी बाजारातील मागणी आणि पुरवठा पाहिला पाहिजे. आता बाजारात हळदीच्या मागणीबद्दल बोलूया म्हणजे तुम्हाला कल्पना येईल.

जगभरात वापरल्या जाणार्‍या हळदीपैकी 80% हळद भारतात तयार होते. आज भारत हा जगातील सर्वात मोठा हळदीचा उत्पादक देश आहे. भारतातून फ्रान्स, जपान, अमेरिका, इंग्लंड, जर्मनी, नेदरलँड्स, अरेबिया आणि ऑस्ट्रेलिया येथे हळद निर्यात केली जाते. जगात हळदीच्या लागवडीला किती मागणी आहे हे आता तुम्हाला समजले असेल.

हळद म्हणजे काय | What is turmeric in marathi

बरं, हळद म्हणजे काय, हे सगळ्यांनाच माहीत असेल. पण हळद म्हणजे काय हे माहीत नसलेल्या लोकांना? मी त्यांना सांगेन. हळद ही गिंगिव्ह्रन्सी कुटुंबातील एक वनस्पती आहे, तिचे वनस्पति नाव कुर्मा लोंगा आहे. हळदीमध्ये अनेक औषधी गुणधर्म आढळतात. उदाहरणार्थ, जेव्हा आपल्याला काही दुखापत होते तेव्हा हळदीचा उपयोग जंतुनाशक म्हणून केला जातो. सर्दी झाली की आपण हळदीचा चहा पितो. यात कार्डिओ-संरक्षणात्मक गुणधर्म आहेत जे हृदय सुरक्षित ठेवतात. हळदीचा उल्लेख आपल्या पुराणानं मध्ये देखील होतो. हळद हि भारतासाठी खूप महत्व्हाची मानली जाते. जग भरात देश हळदी उप्तादनात अग्रेसर आहे.

हळदीची लागवड कशी करावी | How to plant turmeric in marathi

मित्रांनो, आता आपण हळदीची लागवड कशी करू शकता हे आपण सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत. सर्वप्रथम, आपण हळद लागवडीच्या हवामानाबद्दल, म्हणजे त्याच्या लागवडीसाठी आपल्याला कोणत्या प्रकारचे वातावरण आणि माती आवश्यक आहे याबद्दल बोलूया.

हळद लागवडीसाठी योग्य हवामान आणि माती | Suitable climate and soil for turmeric cultivation in marathi

Turmeric Farming In Maharashtra – भारतात हळदीची शेती, आंध्र प्रदेश, तामिळनाडू, केरळ, ओरिसा, गुजरात, पश्चिम बंगाल, महाराष्ट्र, मेघालय या सर्व ठिकाणी आहेत. त्याची लागवड मार्च ते मे दरम्यान केली जाते. हळद हे उष्णकटिबंधीय प्रदेशातील पीक आहे. ३० ते ३५ अंश सेल्सिअसच्या परिसरात तुम्ही त्याची लागवड करू शकता. याशिवाय हळद लागवडीसाठी कोणती माती वापरावी याबद्दल चर्चा करा.

त्यामुळे तुम्ही सर्व प्रकारच्या जमिनीत हळद पिकवू शकता. परंतु चिकणमाती, गाळ आणि लॅटराइट माती त्याच्या लागवडीसाठी सर्वोत्तम मानली जाते. हळद लागवडीपूर्वी मातीची तपासणी करून घ्यावी. हळद लागवडीसाठी जमिनीचा pH 5 ते 7.5 असावा. याशिवाय पाणी साचलेल्या जमिनीत हळदीची लागवड करू नये.

देशातील अनेक भागात शेतकरी हळद लागवडीकडे अधिक लक्ष देत असून त्यासाठी विविध प्रकारचे प्रयोग व तंत्र वापरत आहेत. तुम्हीही शेतकरी असाल आणि शेतीत कमी खर्च करून जास्त उत्पन्न मिळवायचे असेल तर तुम्ही हळदीची लागवड करू शकता. जर तुम्ही योग्य तंत्रज्ञान आणि बियाणांच्या मदतीने हळदीची लागवड केली तर तुम्ही एका एकरात 65-100 क्विंटल हळद वाढवू शकता.

हळदीच्या जाती कोणत्या | What are the varieties of turmeric in marathi

हळदीचे प्रकार- हळदीच्या जाती- भारतात हळदीच्या ३० हून अधिक प्रजाती तुम्हाला पाहायला मिळतात. ज्यामध्ये लकाडोंग हळद, अलेप्पी हळद, मद्रास हळद, इरोड हळद, सांगली हळद, हे सर्व हळदीचे प्रकार पाहायला मिळतात. याशिवाय हळदीचे अनेक प्रकारही पाहायला मिळतात. जसे cl ३२६ मैदुकुर, क्ल. 327 थेकुरपेंट, कस्तुरी, पितांबरा, रोमा, सूरमा, सोनाली अशा हळदीच्या जाती बघायला मिळतात.

  • लकाडोंग हळद: लकाडोंग गावात सापडलेल्या प्राचीन टेकड्यांमुळे या जातीला लकाडोंग हळद असे नाव पडले. या जातीमध्ये कर्क्युमिन मुबलक प्रमाणात आढळते. जगातील सर्वोत्तम वाणांमध्ये त्याचा समावेश होतो. याच्या सेवनाने अनेक आजारांवर आराम मिळतो.
  • अलेप्पी हळद: ही जात दक्षिण भारतीय प्रदेशात सर्वाधिक लागवड केलेल्या हळदीच्या जातींपैकी एक आहे. या जातीच्या गाठींमध्ये सुमारे ५ टक्के कर्क्युमिनचे प्रमाण आढळते. या प्रकारच्या हळदीपासून विविध प्रकारची औषधे तयार केली जातात.
  • मद्रास हळद: मद्रास हळदीची लागवड प्रामुख्याने दक्षिण भारतीय भागात केली जाते. याच्या कंदांचा रंग हलका पिवळा असतो. या जातीमध्ये सुमारे ३.५ टक्के कर्क्यूमिनचे प्रमाण आढळते.
  • इरोड हळद: 8 वर्षांच्या प्रदीर्घ प्रयत्नानंतर या जातीला 2019 मध्ये GI टॅग मिळाला. इरोड हळदीच्या गाठी चमकदार पिवळ्या रंगाच्या असतात. या जातीमध्ये 2 ते 4 टक्के कर्क्यूमिनचे प्रमाण आढळते.
  • सांगली हळदी: जीआय टॅग असलेली ही हळदीची विविधता आहे. या जातीची महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणावर लागवड केली जाते. महाराष्ट्रातील हळदीच्या एकूण उत्पादनात सांगलीच्या हळदीचा वाटा ७० टक्के आहे. या जातीमध्ये अनेक औषधी गुणधर्म आढळतात.

मशरूम उत्पादन व्यवसाय

हळद पिकात खत व्यवस्थापन | Manure management in turmeric crop in marathi

उच्च दर्जाचे पीक घेण्यासाठी खतांचा संतुलित प्रमाणात वापर करणे अत्यंत आवश्यक आहे. हळदीच्या चांगल्या पिकासाठी तुम्ही 8 ते 10 टन कुजलेले शेण प्रति एकर जमिनीत मिसळू शकता. शेतात नांगरणी करण्यापूर्वी शेण मिसळावे. शेणाऐवजी तुम्ही कंपोस्ट खत देखील वापरू शकता.

40 ते 48 किलो नत्र प्रति एकर जमिनीवर फवारावे. शेताची शेवटची नांगरणी करताना 40 ते 48 किलो नत्र निम्म्या प्रमाणात मिसळावे. उरलेल्या नत्राचे (सुमारे 20 ते 24 किलो) दोन भाग करा. यापैकी 10 ते 12 किलो नत्र पेरणीनंतर 40 ते 60 दिवसांनी शेतात द्यावे.

पेरणीनंतर 80 ते 100 दिवसांनी नत्राचा दुसरा भाग शेतात टाकून माती टाकावी. सुमारे 24 ते 32 किलो स्फुर आणि 32 ते 40 किलो पोटॅश देखील प्रति एकर शेतात लागते. हळदीच्या लागवडीसाठी पोटॅश अत्यंत आवश्यक आहे. याच्या वापराने हळदीची गुणवत्ता आणि उत्पादन वाढते.

हळद लागवडीसाठी बियाण्याचे प्रमाण | Seed Rate for Turmeric Cultivation in marathi

जर तुम्हाला हळदीची शेती करायची असेल तर त्यासाठी तुम्हाला एक एकरासाठी 20 क्विंटल बियाणे लागतील.
तुम्ही हळद लागवडीसाठी बियाणे कोणत्याही कृषी केंद्रावर किंवा ऑनलाइन खरेदी करू शकता.
25 ते 30 रुपये किलो दराने हळदीचे बियाणे मिळतील.

हळद पेरणीची पद्धत | Method of Sowing Turmeric in marathi

  • आता आपण हळदीची पेरणी कशी करावी याबद्दल बोलणार आहोत.
  • हळद पिकाची पेरणी करण्यापूर्वी शेताची ४-५ वेळा नांगरट करावी.
  • तुरीची पेरणी सपाट शेतात आणि तण अशा दोन्ही ठिकाणी करता येते.
  • हळदीची पेरणी करताना लक्षात ठेवा की सर्व पतींमध्ये किमान 30 सेमी अंतर असावे.
  • तसेच हळदीच्या कंदांमध्ये 20 सेमी अंतर ठेवावे. हळदीची पेरणी करताना हळदीचा कंद ५ ते ६ सेंटीमीटर खोलीवर पेरावा. अशा प्रकारे तुम्ही हळद शेती करून हळदीची लागवड करू शकता.

रेशीम उद्योगातून लाखोंचा नफा कमवा

हळद पिकातले तण काढणे | Weeding of turmeric crop in marathi

हळद शेती हळद शेतीमध्ये किमान 3-4 वेळा खुरपणी आणि कुंडी काढणे आवश्यक आहे. पहिली खुरपणी पेरणीनंतर ३० दिवसांनी करावी लागते, त्यानंतर दुसरी खुरपणी पेरणीनंतर ६० दिवसांनी करावी लागते. शेवटी तुम्हाला पेरणीनंतर ९० दिवसांनी खुरपणी काढावी लागेल.

हळद पिकामध्ये सिंचन व्यवस्थापन कसे करावे | How to manage irrigation in turmeric crop in marathi

हळद शेतीसाठी 20 ते 25 हलके सिंचन आवश्यक आहे. उन्हाळ्याच्या दिवसात हळदीची लागवड केल्यास ७ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे लागते. पावसाळ्यात गरज असेल तेव्हाच पाणी द्यावे लागते. याशिवाय, थंड हवामानात तुम्ही 15 दिवसांच्या अंतराने हळदीला पाणी देऊ शकता. हळदीची शेती करताना पाण्याकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते.

हळदीतील कीड कोणती | What is the pest in turmeric in marathi

हळदीमध्ये शूट बोअरर, सॉफ्ट्रॅट, लीफ स्पॉट यांसारखे कीटक आढळतात. या प्रकारच्या कीटकांपासून बचाव करण्यासाठी तुम्ही कृषी विज्ञान केंद्राशी संपर्क साधू शकता. तुमच्या पिकातील किडीनुसार तो तुम्हाला त्याचे उपाय उत्तम प्रकारे सांगू शकतो.

हळद लागवडीचा खर्च | Cost of Turmeric Cultivation in marathi

आता आपण हळद लागवडीसाठी किती खर्च येईल याबद्दल बोलूया. एका एकरात हळद शेतीसाठी किती गुंतवणूक करावी लागेल हे मी तुम्हाला सांगतो, यावरून तुम्हाला या शेतीच्या खर्चाची कल्पना येईल. एक एकरात हळदीची लागवड करायची असेल तर २० क्विंटल बियाणे लागतील.

आज बाजारात हळदीच्या बियांची किंमत 25 ते 30 रुपये किलो आहे. 25 रुपये प्रतिकिलो बघितले तर 20 क्विंटल बियाणासाठी 50,000 रुपये मिळतील. त्याच्या लावासाठी, तुम्हाला या सर्व खतांमध्ये पैसे खर्च करावे लागतील. असे दिसल्यास एका एकरात किमान 1 लाखापर्यंत खर्च होऊ शकतो.

हळदीच्या शेतीतून किती उत्पन्न मिळते | How much income is obtained from turmeric farming in marathi

हळद लागवडीतून कमाई- मी तुम्हाला सांगितले की तुम्ही ही शेती एक एकर शेतीत करू शकतात. त्यामुळे तुम्ही एक एकर लागवडीतून सुमारे 200-250 क्विंटल हळद काढू शकता. ही काढलेली हळद वाळवल्यानंतर त्यात एक चतुर्थांश हळद ठेवली जाते. म्हणजे एका एकरात 50 ते 60 क्विंटल हळद मिळू शकते.

आज बाजारात हळदीचा भाव १०० रुपये प्रतिकिलो आहे. अशाप्रकारे एक एकर हळद दिल्यास सुमारे 5 ते 6 लाखांचे उत्पन्न मिळू शकते. यामध्ये एक लाखाचा खर्च काढला तरी वर्षभरात 4 ते 5 लाखांचा नफा बघायला मिळतो. याशिवाय, आम्ही तुम्हाला एक गोष्ट सांगतो की, हळद लागवडीमध्ये पेरणीनंतर 10 महिन्यांनी हळद येते.

याशिवाय तुम्ही हळद शेतीसह इतर गोष्टींचीही लागवड करू शकता. जसे की तुम्ही त्यासोबत भेंडी देखील जोपासू शकता. भेंडीच्या लागवडीसाठी समान पाणी आणि माती आवश्यक आहे. तुम्ही एप्रिल ते मे महिन्यात भेंडीची लागवड करू शकता. यामुळे दोन पिकांमधून उत्पन्न मिळेल.

निष्कर्ष – Turmeric Farming Business Information In Marathi

तर मित्रांनो, जर तुम्हाला आमच्याद्वारे केलेली माहिती आवडली असेल तर तुम्ही अशा प्रकारे हळद शेती करू शकता. तुम्हाला या लेखात हळदी शेतीविषयी संपूर्ण महिती दिली आहे त्यामुळे तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा.

FAQ – Turmeric Farming Business Information In Marathi

हळदीची लागवड कोणत्या महिन्यात केली जाते?

जरी हे पीक वेगवेगळ्या प्रकारच्या जमिनीत घेतले जाऊ शकते. हळद हे मसाल्यांचे महत्त्वाचे पीक आहे. जगभरातील शेतकरी त्याच्या लागवडीशी निगडीत आहेत आणि ते एक फायदेशीर उत्पन्न देणारे उत्पादन आहे. भारतातील शेतकरी मे महिन्यापासून पेरणी सुरू करतात.

हळद पिकाला किती दिवस लागतात?

हळद पिकाची त्याची झाडे मध्यम आकाराची असतात, म्हणजे 110-120 सें.मी. ते उंचीचे आहे, ते तयार होण्यासाठी 200 ते 210 दिवस लागतात. या जातीची उत्पादन क्षमता 450 ते 375 क्विंटल प्रति हेक्टर आहे.

1 एकरात किती हळद लावता येते?

जर तुम्ही योग्य तंत्रज्ञान आणि बियाणांच्या मदतीने हळदीची लागवड केली तर तुम्ही एका एकरात 65-100 क्विंटल हळद वाढवू शकता. भारतातील गुजरात, मेघालय, महाराष्ट्र, केरळ, तामिळनाडू, कर्नाटक, पश्चिम बंगाल, आसाम इत्यादी ठिकाणी हळदीची लागवड केली जाते. जर आपण कोरड्या हळदीच्या किंमतीबद्दल बोललो तर बाजारात त्याची किंमत 60 ते 100 रुपये प्रति किलो आहे.

भारतात सर्वोत्तम हळद कुठे पिकते?

लकडोंग हळद मेघालय राज्यातील लकडोंग गावाशी संबंधित आहे. कर्क्युमिन पातळीच्या उच्च एकाग्रतेमुळे याला जगातील सर्वोत्तम हळद आवृत्ती म्हटले जाते.

हळदीचे रोप कसे तयार करावे?

हळदीच्या वाढत्या रोपासाठी काळजी टिप्स – हळद वनस्पती वाढवण्याच्या टिप्स. कुंडीच्या जमिनीत हळद लावल्यानंतर झाडाची छाटणी करू नका, फक्त वाळलेली पाने वेळोवेळी काढून टाका. हळद पिकवताना भांड्याची माती ओलसर ठेवावी. कोरड्या हवामानात हळदीची पाने ओला करून झाडाभोवती ओलावा टिकवून ठेवावा.

धन्यवाद,

आमच्या इतर पोस्ट,

3 thoughts on “हळदीची लागवड कशी करावी, उत्पन्न किती, सर्व माहिती | Turmeric Farming Business Information In Marathi”

    • धन्यवाद, सानिका किशोर पाटील -व्यवसाय समन्धीत कोणतीही माहितीसाठी आम्हाला कळवावे

      Reply

Leave a Comment